Czy kody gtu dotyczą tylko sprzedaży?

Kody GTU budzą wiele pytań wśród przedsiębiorców, zwłaszcza w kontekście tego, czy ich stosowanie ogranicza się wyłącznie do sprzedaży. Kody GTU dotyczą wyłącznie sprzedaży określonych towarów i usług przez czynnych podatników VAT – nie obejmują natomiast zakupów ani innych rodzajów transakcji [2][3].

Czym są kody GTU?

Kody GTU (Grupy Towarów i Usług) to identyfikatory składające się z 13 kategorii, wprowadzone obowiązkowo od 1 października 2020 roku. Mają na celu oznaczanie wybranych grup towarów i usług na fakturach VAT. Przyczyną ich wdrożenia była konieczność skuteczniejszego uszczelnienia systemu VAT i wsparcia kontroli podatkowej, a także ograniczenie nadużyć podatkowych [1][3][4].

Każda z grup GTU odpowiada specyficznej kategorii, obejmującej m.in. alkohol, paliwa, wyroby elektroniczne, odpady czy produkty farmaceutyczne. Pełna lista to 13 grup, oznaczonych od GTU 1 do GTU 13. Kody te widoczne są w pliku JPK V7 – nowym formacie deklaracji VAT, który łączy w sobie dawną deklarację VAT-7 i ewidencję VAT [1][2][3].

Czy kody GTU obejmują wyłącznie sprzedaż?

Kody GTU mają zastosowanie wyłącznie wobec transakcji sprzedażowych realizowanych przez czynnych podatników VAT. Dotyczy to faktur związanych ze sprzedażą towarów i usług zakwalifikowanych do jednej z 13 grup oraz dokumentów takich jak faktury zaliczkowe czy korygujące [2][3].

Stosowanie kodów GTU nie obejmuje ewidencji zakupów, a także transakcji zbiorczych rejestrowanych na kasach fiskalnych, jeżeli nie są one dokumentowane fakturą. Ponadto, wyłączeniem są również transakcje, które nie podlegają obowiązkowi ewidencji w pliku JPK V7 [2][3][4].

Obowiązki i proces oznaczania kodami GTU

Proces oznaczania kodami GTU odbywa się w momencie wystawiania faktury sprzedażowej. Przedsiębiorca przypisuje odpowiedni kod GTU zgodnie z charakterem towaru lub usługi. Informacja ta musi znaleźć się w rejestrowanej ewidencji VAT i zostać uwzględniona w przekazywanym do urzędu skarbowego pliku JPK V7 [1][3].

Brak właściwego oznaczenia lub błędne przypisanie kodu GTU mogą prowadzić do poważnych konsekwencji w postaci utrudnień podczas kontroli podatkowej oraz nakładanych sankcji. Aby zminimalizować ryzyko błędu, coraz więcej firm korzysta z programów księgowych wyposażonych w funkcję automatycznego nadawania kodów GTU [2].

Zależności w systemie GTU a inne rodzaje transakcji

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, kody GTU stosuje się wyłącznie do dokumentów sprzedaży. Nie przypisuje się ich do faktur zakupu ani do rozliczeń zbiorczych, które nie są ujęte w fakturach. Kody GTU stanowią instrument kontroli podatku VAT, ale ich zakres nie obejmuje całości relacji handlowych firmy – ogranicza się do transakcji sprzedażowych dokumentowanych fakturą [2][3][4].

Znaczenie kodów GTU w systemie rozliczeń VAT

Wprowadzenie kodów GTU stanowi element kluczowy dla przejrzystości i kontroli podatkowej, umożliwiając sprawniejsze wykrywanie potencjalnych nadużyć związanych z podatkiem VAT. Kody te są integralną częścią pliku JPK V7, który łączy obowiązki deklaracyjne i ewidencyjne czynnych podatników VAT. Ich rola ogranicza się jednak wyłącznie do sprzedaży określonych towarów i usług, zgodnie z wyznaczoną listą 13 grup [1][3].

Bieżące tendencje rynkowe wskazują na rozwój automatyzacji oraz ciągłe aktualizowanie katalogów towarów i usług objętych kodami GTU, co pozwala lepiej dostosować system do wykrywania nowych metod nadużyć podatkowych [2].

Podsumowanie

Podsumowując, kody GTU w Polsce są stosowane wyłącznie w odniesieniu do sprzedaży określonych grup towarów i usług przez czynnych podatników VAT. Nie dotyczą zakupów ani transakcji nieudokumentowanych fakturami. Obowiązek ich stosowania wynika z przepisów dotyczących pliku JPK V7 i ma na celu usprawnienie kontroli podatkowej oraz ograniczenie oszustw podatkowych [2][3].

Źródła:

• [1] https://pomoc.wfirma.pl/-kody-grup-towarow-i-uslug
• [2] https://taxbook.pl/blog-taxbook-ksiegowosc/czym-sa-kody-gtu-i-kiedy-nalezy-je-stosowac-pelne-wyjasnienie-dla-przedsiebiorcow/
• [3] https://fakturownia.pl/kody-gtu-czym-sa-w-jakim-celu-zostaly-wprowadzone-i-jak-je-stosowac
• [4] https://faktura.pl/gtu/