Pyłki traw i zbóż są jednym z najczęstszych i najbardziej uciążliwych źródeł alergii sezonowej w Polsce. Ich wysokie stężenie w powietrzu jest bezpośrednio związane z okresem pylenia, który każdego roku przypada na konkretne miesiące i niesie ze sobą wiele wyzwań dla alergików. Znajomość terminów pylenia pozwala skuteczniej chronić się przed alergenami i ograniczyć występowanie objawów alergicznych.
Kiedy pylą trawy i zboża?
Sezon pylenia traw i zbóż w Polsce trwa od końca kwietnia lub początku maja aż do końca września, a czasami nawet do połowy października. Największe stężenie pyłków pojawia się jednak w trzech kolejnych miesiącach: w końcówce maja, w czerwcu oraz w lipcu. Wtedy właśnie alergicy odczuwają najwięcej dolegliwości związanych z pyleniem.
Wczesny początek sezonu pylenia jest ściśle związany z warunkami klimatycznymi. Ciepłe i łagodne wiosny skutkują wcześniejszym startem sezonu, czego przykładem był 2024 rok, w którym pyłki traw pojawiły się w powietrzu niemal miesiąc wcześniej niż zazwyczaj. Zmiany te pociągają za sobą wydłużony okres występowania objawów alergicznych.
Intensywność i terminy pylenia zależne są od regionu. Sezon zaczyna się najwcześniej w cieplejszych zachodnich obszarach Polski, natomiast najpóźniej w regionach północno-wschodnich i górskich. Wszystkie te czynniki wpływają na to, jak długo osoby uczulone muszą zmagać się z alergenami obecnymi w powietrzu.
Jakie trawy i zboża najczęściej uczulają?
W Polsce występuje nawet do trzystu gatunków traw, a około dwustu z nich można spotkać na łąkach, polach i w parkach. Spośród wszystkich gatunków traw oraz zbóż najsilniejsze reakcje alergiczne wywołują typowe odmiany łąkowe i polne, takie jak kupkówka pospolita, tymotka łąkowa, wiechlina łąkowa oraz wonna. Zboża, wśród których szczególnie wyróżnia się żyto, również dostarczają silnych alergenów do powietrza, choć pylą nieco krócej – zwykle od maja do końca lipca.
Trawy i zboża są traktowane w alergologii jako jedna grupa, ze względu na podobieństwo białek alergennych oraz możliwość występowania reakcji krzyżowych. Oznacza to, że alergia wziewna może łączyć się z reakcjami na produkty spożywcze pochodzące ze zbóż.
Dlaczego pyłki traw i zbóż uczulają?
Główną przyczyną uczuleń są alergeny wziewne, czyli białka zawarte w pyłku traw i zbóż. Te mikroskopijne cząsteczki unoszą się w powietrzu, przemieszczane przez wiatr. Po zetknięciu ze śluzówką nosa, spojówek lub dróg oddechowych wywołują reakcję układu odpornościowego, skutkującą pojawieniem się kataru, kichania, duszności, swędzenia, łzawienia oczu oraz, w poważniejszych przypadkach, astmy pyłkowej.
Proces pylenia polega na wytwarzaniu lekkiego pyłku, którym rośliny wiatropylne zapylają się nawzajem. Wysoka liczba pyłków w powietrzu w okresie szczytu sezonu znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia silnych objawów uczulenia.
Istotną kwestią jest również zjawisko reakcji krzyżowych. Niektóre białka pyłku są podobne do białek znajdujących się w produktach zbożowych lub roślinach strączkowych, przez co organizm alergika może reagować na pokarmy zawierające te proteiny podobnie jak na pyłki, nasilając lub wywołując nowe objawy alergiczne.
Jak się chronić podczas pylenia traw i zbóż?
Ochrona przed pyłkami traw oraz zbóż polega na stosowaniu kilku podstawowych zasad. Kluczowe jest śledzenie kalendarzy pylenia i unikanie przebywania na zewnątrz w godzinach porannego oraz południowego maksimum stężenia pyłków – wtedy ich ilość w powietrzu jest największa, zwłaszcza przy ciepłej i wietrznej pogodzie.
W okresie najwyższego stężenia pyłków warto ograniczyć wietrzenie mieszkań i korzystać z oczyszczaczy powietrza wyposażonych w odpowiednie filtry. Regularna zmiana odzieży po powrocie do domu oraz mycie twarzy i rąk umożliwia usunięcie nagromadzonych pyłków, zmniejszając ryzyko reakcji alergicznych.
Alergicy powinni szczególnie dbać o higienę oczu, nosa i skóry oraz stosować się do zaleceń lekarza, np. przyjmować leki przeciwhistaminowe wspomagające walkę z objawami. Unikanie koszenia trawników oraz wizyt na terenach zielonych w szczycie sezonu pylenia to kolejne działanie, które ogranicza kontakt z alergenami.
W przypadku występowania reakcji krzyżowych warto zwrócić uwagę na dietę i w razie potrzeby wyeliminować określone produkty zbożowe z codziennego jadłospisu podczas największego narażenia na alergeny wziewne.
Podsumowanie
Okres pylenia traw i zbóż w kraju jest długi – trwa od końca kwietnia lub maja aż do września, a czasem października, a największe stężenie pyłków przypada na przełom maja, czerwca i lipca. W tym czasie należy stosować skuteczne metody ochrony, aby ograniczyć kontakt z alergenami. Regularne śledzenie sytuacji pylenia, odpowiednia higiena i ograniczenie kontaktu z pyłkami to podstawowe działania, które pomagają przetrwać sezon alergiczny ze zminimalizowanymi objawami. Właściwa profilaktyka i szybka reakcja na pierwsze objawy alergii znacząco poprawiają jakość życia alergików i pozwalają spokojniej funkcjonować nawet w trudnym okresie pylenia.
StaraPraga.waw.pl to dynamiczny portal biznesowo-informacyjny działający na terenie prawobrzeżnej Warszawy. Jako biznesowa mapa dzielnicy gromadzimy wyselekcjonowane artykuły sponsorowane z kluczowych branż, tworząc most między lokalnymi przedsiębiorcami a mieszkańcami. Łączymy tradycję z nowoczesnością, wspierając rozwój praskiej przedsiębiorczości i budując silną społeczność biznesową w dzielnicy.