Jakie umiejętności powinno mieć półtoraroczne dziecko?

Rozwój dziecka w wieku 18 miesięcy – kamienie milowe

Każdy rodzic z niecierpliwością obserwuje, jak jego maleństwo rośnie i rozwija się. Okres między pierwszymi a drugimi urodzinami to czas intensywnych zmian. Wiele osób zastanawia się, jakie umiejętności powinno mieć półtoraroczne dziecko. Rozwój każdego malucha przebiega w indywidualnym tempie, jednak istnieją pewne ogólne wskazówki, które pomogą ocenić, czy dziecko rozwija się prawidłowo. W tym artykule przyjrzymy się najważniejszym umiejętnościom, które zazwyczaj posiadają dzieci w wieku 18 miesięcy.

Rozwój ruchowy półtorarocznego dziecka

Osiągnięcie 18 miesięcy to prawdziwy przełom w rozwoju motorycznym. Większość maluchów w tym wieku już chodzi, a niektóre nawet biegają, choć jeszcze niezbyt stabilnie. Rozwój motoryczny dziecka w wieku 1,5 roku obejmuje zarówno umiejętności z zakresu motoryki dużej, jak i małej.

W obszarze motoryki dużej półtoraroczne dziecko zwykle potrafi samodzielnie wstawać z pozycji siedzącej i poruszać się bez pomocy. Wspina się na niskie meble i schodzi z nich, wchodzi po schodach trzymając się poręczy lub ręki dorosłego. Maluchy potrafią też kopać piłkę, choć jeszcze bez wielkiej precyzji.

Jeśli chodzi o motorykę małą u 18-miesięcznego dziecka, to znacząco się ona rozwija. Dziecko potrafi już budować wieżę z 3-4 klocków, przewracać strony w książeczce (czasem kilka naraz) oraz trzymać łyżkę i próbować samodzielnie jeść. Półtoraroczne maluchy często interesują się rysowaniem – potrafią trzymać kredkę w dłoni i bazgrać po papierze, choć jeszcze bez konkretnego celu.

Rozwój mowy i komunikacji

Kolejnym ważnym aspektem rozwoju jest mowa. Umiejętności językowe dziecka w wieku 1,5 roku mogą być bardzo zróżnicowane. Niektóre dzieci wypowiadają już kilkanaście słów, podczas gdy inne komunikują się głównie gestami i pojedynczymi wyrazami.

Przeciętnie dziecko w wieku 18 miesięcy potrafi powiedzieć od 5 do 20 słów. Są to najczęściej nazwy znanych przedmiotów, osób czy zwierząt. Maluch rozumie proste polecenia typu „podaj misia” czy „pokaż, gdzie jest tata”. Potrafi również wskazywać części ciała, gdy się go o to poprosi.

Charakterystyczne dla rozwoju mowy u półtorarocznego dziecka jest też naśladowanie dźwięków z otoczenia oraz powtarzanie usłyszanych słów. Dziecko może jeszcze nie łączyć słów w zdania, ale rozumie znacznie więcej niż potrafi powiedzieć. Warto pamiętać, że ekspresja słowna może się opóźniać u dzieci dwujęzycznych lub tych, które skupiają się bardziej na rozwoju motorycznym.

Rozwój społeczny i emocjonalny

Kompetencje społeczne u dziecka w wieku 18 miesięcy to kolejny obszar intensywnych zmian. Maluch w tym wieku zaczyna wykazywać zainteresowanie innymi dziećmi, choć jeszcze nie potrafi się z nimi bawić – częściej obserwuje je lub bawi się obok nich (tzw. zabawa równoległa).

Półtoraroczne dziecko rozpoznaje siebie w lustrze i zaczyna mieć świadomość własnej odrębności. Jednocześnie jest bardzo przywiązane do rodziców i może przejawiać niepokój separacyjny, gdy zostaje bez mamy czy taty. To naturalne zachowanie wynikające z rozwoju przywiązania.

W tym wieku dzieci często przechodzą przez fazę „nie”, kiedy to sprzeciwiają się poleceniom dorosłych. Jest to ważny etap kształtowania się własnej woli i autonomii. Zachowania emocjonalne półtorarocznego dziecka mogą być zmienne – od wybuchów radości po napady złości, co wynika z trudności w wyrażaniu złożonych emocji.

Rozwój poznawczy i zabawa

W wieku 18 miesięcy maluchy wykazują ogromną ciekawość świata. Rozwój poznawczy dziecka w wieku 1,5 roku przejawia się w intensywnym eksplorowaniu otoczenia i eksperymentowaniu. Dziecko uczy się poprzez obserwację i naśladowanie czynności dorosłych.

Półtoraroczne dziecko potrafi już rozwiązywać proste problemy – na przykład wie, jak obrócić zabawkę, żeby pasowała do otworu, lub jak sięgnąć po przedmiot, który jest poza zasięgiem. Pamięta, gdzie znajdują się jego ulubione rzeczy i potrafi je odnaleźć.

W zabawie dziecko zaczyna używać przedmiotów zgodnie z ich przeznaczeniem – udaje, że rozmawia przez telefon, czesze włosy szczotką czy karmi misia. Ta zabawa naśladowcza u 18-miesięcznego dziecka jest ważnym etapem rozwoju wyobraźni i myślenia symbolicznego.

Umiejętności samoobsługowe

Półtoraroczne dzieci zaczynają przejawiać chęć do samodzielności, choć ich umiejętności samoobsługowe są jeszcze ograniczone. Wiele maluchów w tym wieku próbuje samodzielnie jeść łyżką, choć często jeszcze niezbyt skutecznie i z dużą ilością rozlanego jedzenia.

Dziecko może również pomagać przy ubieraniu – podnosząc rękę, gdy wkładamy mu bluzkę, czy wyciągając nóżkę podczas zakładania butów. Niektóre dzieci zaczynają sygnalizować potrzeby fizjologiczne, choć pełne rozpoznawanie potrzeb fizjologicznych u półtorarocznego dziecka i kontrola nad nimi przychodzi zazwyczaj nieco później.

Maluch potrafi pić z kubka (choć może się jeszcze rozlewać) i używać prostych gestów, by zakomunikować swoje potrzeby – na przykład wskazuje lodówkę, gdy jest głodny, lub ciągnie rodzica za rękę, gdy chce gdzieś pójść.

Kiedy warto skonsultować się ze specjalistą?

Choć rozwój każdego dziecka przebiega w indywidualnym tempie, istnieją pewne sygnały, które mogą wskazywać na potrzebę konsultacji ze specjalistą. Niepokojące objawy w rozwoju 18-miesięcznego dziecka to między innymi:

– Brak chodzenia lub bardzo nieporadne poruszanie się
– Nieumiejętność wypowiedzenia żadnego słowa
– Brak reakcji na własne imię
– Nieumiejętność wskazywania przedmiotów
– Utrata wcześniej nabytych umiejętności
– Brak zainteresowania zabawkami i interakcją z innymi

Warto pamiętać, że pojedyncze opóźnienie w jednym obszarze nie musi od razu oznaczać problemu. Jednak jeśli rodzic ma jakiekolwiek wątpliwości dotyczące rozwoju dziecka w wieku 1,5 roku, warto skonsultować się z pediatrą, który oceni, czy rozwój przebiega prawidłowo.

Jak wspierać rozwój półtorarocznego dziecka?

Rodzice mogą na wiele sposobów wspierać rozwój swoich pociech. Stymulacja rozwoju 18-miesięcznego dziecka powinna być dostosowana do jego indywidualnych potrzeb i zainteresowań.

Czytanie książeczek, śpiewanie piosenek i prowadzenie rozmów z maluchem wspiera rozwój mowy. Zabawy ruchowe, jak taniec czy pokonywanie prostych torów przeszkód, pomagają doskonalić motorykę dużą. Rysowanie, lepienie z plasteliny czy nawlekanie dużych koralików wspiera z kolei motorykę małą.

Warto dać dziecku przestrzeń do samodzielności – pozwolić mu próbować samodzielnie jeść czy uczestniczyć w prostych czynnościach domowych. Aktywności rozwijające dla półtorarocznego dziecka powinny być różnorodne, bezpieczne i dostosowane do jego możliwości.

Najważniejsze jest jednak zapewnienie maluchowi poczucia bezpieczeństwa i akceptacji. Cierpliwość, zaangażowanie i obecność rodzica są kluczowe dla harmonijnego rozwoju dziecka na każdym etapie jego życia, również w tym fascynującym okresie odkrywania świata, jakim jest wiek 18 miesięcy.